بیستم و بیست و یکم اردیبهشت ۱۳۸۶ هفتمین رقابت رصدی مسیه ایران، از سوی انجمن نجوم ایران-شاخهآماتوری، بار دیگر در میعادگاه همیشگی خود در قصر بهرام برگزار شد. اما این بار به سبب شرایط بد آب و هوایی یک ماه دیرتر و در فصلی گرم تر که کویر سبز تر از هر زمان دیگری بود. رقابت رصدی مسیه
این بار و در هفتمین سالگرد خود با حضور حدود ۱۵۰ شرکت کننده، داور، کارشناس، پیشاهنگ و امدادگر برگزار شد. اگر اهل خرافات بودیم بعد از گذشت چند ساعتی از شروع مسیر باید برمیگشتیم . پنچر شدن چندباره اتوبوسها را اگر به حساب تصادف بگذاریم، واژگون شدن یک جرثقیل در آستانه دروازه پارک ملی کویر ایران موضوع عادی به حساب نمی آمد. واژگون شدن این جرتقیل که باعث مسدود شدن جاده شد ، فاصله ای میان کاروان رقابت مسیه انداخت . ۳ اتوبوس که جلوتر بودند در قرارگاه محیط بانی مبارکه و ۳ اتوبوس پشت جرثقیل گیر افتادند. از سویی برگزاری مانور در منطقه باعث می شد که گروه جلو نتواند مدت طولانی را در محیط بانی بگذراند و سرانجام با کمک همگان جرثقیل از جاده کنار رفت. البته بدون استفاده از هر وسیله مدرن و تنها با کمک زور بازوی داوران، شرکت کنندگان و گروهی از نیروهای نظامی که با دست چرثقیل را صاف کردند. جالب اینکه اتوبوسی که حامل اعضای هیئت مدیره انجمن نجوم ایران و میهمانان ویژه برنامه بود در پشت جرثقیل گیر افتاده بود.
یکی از ویژگیهای رقابت مسیه حضور جمع کثیری از میهمانان جالب توجه بود. دکتر جمشید قنبری ، رییس انجمن نجوم ایران، دکتر خالصه و دکتر خصالی از اعضا هیئت مدیره انجمن نجوم ایران، تعدادی از خبرنگاران رسانه های خبری نظیر ایسنا، میراث فرهنگی (میراث آریا)، رویترز و جام جم . تصویربرداران برنامه تلویزیونی آسمان شب و گروه تصویر برداری و مستند سازی معاونت هنری نهاد ریاست جمهوری ، نمایندگان کمیته ملی طبیعت گردی ، گروهی از عکاسان مستند ساز چون اشین زاکاریان و حسین نوشیر، اعضای تیم امدادی هلال احمر ایران ، دکتر شاهرخ رزمجو ، مسئول بخش هخامنشی موزه ملی ایران و پژوهشگر اخترباستانشناسی و اعضای هیئت دبیران شاخه آماتوری انجمن از جمله این میهمانان بودند.
به هر روی با تاخیری نیم ساعته همگی به محل برگزاری رقابت رسیدند و گروههای رصدی و داوران آنها بلافاصله با توجه به نقشه هایی که از قبل آماده شده بود در محل خود موضع گرفتند. البته این رصدگران و هیات های اجرایی و علمی هرچقدر هم سریع بودند نمی توانستند به سرعت گروه اجرایی و پیشاهنگی برسند که زیر نظر پورنگ پورحسینی، منجم آماتور و کارشناس سفرهای گروهی طبیعت ، و همکاران اهل نجوم او (مصطفی خسروی، امیر الهمانی، محمدرضا ریسمانیان) که تدارکات و پشتیبانی برنامه را بر عهده داشتند و طی ۲ ماهی که به آغاز رقابت مانده بود، برگزاری این برنامه را سامان دهی میکردند و با تلاش خود سعی کردند این شب
گرم برای میهمانان به شبی خاطره انگیز تبدیل شود.
۲۰ داور و کمک داور از تهران و شهرهای مشهد، اصفهان، شیراز حضور داشتند که همه از منجمان آماتور با تجربه یا از برندگان دورههای قبلی رقابت مسیه بودند(فهرست نام آنها در تصویر مقابل). این افراد با اندکی تاخیر و بلافاصله پس از صدای سوت دبیر این رقابت ، بابک امین تفرشی، کار خود را آغاز کردند. گروه برگزارکننده باشگاه نجوم تهران نیز به کمک داوران آمدند تا آنها را در ثبت داده ها یاری کنند. بدین ترتیب هر لحظه صدای یکی از بیش از ۱۰۰ شرکت کننده رقابت به گوش میرسید که یکی از داوران را صدا می زد تا جرم رصد شده را تایید کند.
یکی از تفاوتهای این رقابت با دوره های قبلی اضافه شدن بخش جدیدی بود که به سنجش دانش عمومی علمی و طراحی (اسکچ زدن) مربوط بود. این دو مقوله برای این طراحی شده بود تا داستان رقابت از حالت کنکوری خود خارج شود و در عین حال این داده ها در صورتی که امتیازها در حالت برابری قرار می گرفت نقش کمک کننده را داشت.
رقابت یک بار به مدت نیم ساعت برای استراحت تعطیل شد و سرانجام تا ساعت ۴:۳۰ بامداد ادامه یافت ، زمانی که با سوت بابک امین تفرشی پایان رقابت رقم خورد. تقریبا بلافاصله جلسه داوری آغاز شد تا برندگان مشخص شوند. این کار تا زمانی که شرکتکنندگان صبحانه های خود را میل کنند ادامه یافت و سرانجام بر فراز بام قصر بهرام جایی که ۷ سال پیش برندگان یک رقابت ۵۰ نفره معرفی شده بودند از بین حاضرانی از بیش از حدود ۳۰ نقطه ایران افراد برگزیده معرفی گردند. مراسم اهدای جوایز با گزارش دبیر برنامه آغاز شد و سپس جوایزی که از سوی جامیان برنامه آماده شده بود به همراه لوح های یادبود و تندیس رقابت به آنها اهدا شد. رقابت هفتم مسیه با حمایت مراکزی چون کمیته ملی طبیعت گردی، معاونت هنری ریاست جمهوری، سازمان فضایی ایران، موسسه آسمان شب پارسه (فروشگاه آسمانشب) و ماهنامه نجوم برگزار شده بود. دکتر قنبری در ابتدای این برنامه از تلاش های آماتورها تقدیر کرد و این شب را شبی خاطره انگیز توصیف کرد و سپس داوران و برندگان جوایز خود را دریافت کردند.
برندگان این رقابت به شرح زیر معرفی شدند
در گروه تلسکوپ
محمدرضا جعفری و بهزاد قیاسوند، همدان، ۱۰ اینج دابسونی، ۱۱۰ امتیاز
حامد زارع و اسماعیل محمدی، سعادت شهر، ۱۰ اینچ دابسونی، ۱۰۹/۵
کسری مختارپور و علی فتحالهزاده، مشهد، ۸ اینچ دابسونی، ۱۰۸
علی ابراهیم جباری و امیرحسن موسوی، تهران، ۱۰ اینچ دابسونی، ۱۰۸
پرستو یعقوبی، تهران، ۸ اینچ اشمیت کاسگرین، ۱۰۹
مریم حدادی و سمیه اصغرپور، مشهد، ۵ اینچ نیوتنی، ۱۰۷/۵
در گروه دوچشمی
سجادمهدیزاده، قم، ۷ سانتیمتر تک چشمی، ۱۰۶/۵
تیمور سیف اللهی، تهران، ۱۰۰*۲۵، ۱۰۴/۵
نیلوفر شاهمحمدی، تهران، ۱۰۰*۲۵، ۱۰۴/۵
در گروه تلسکوپ الکترونیک
محمد طاها قوچکانلو، ۱۳۰ میلیمتر نیوتنی، ۱۰۰
تقدیر ویژه
مهدی زرنگ باغخیراتی، تلسکوپ ۷ سانتیمتر شکستی دست ساز ، سبزوار
همچنین در این رقابت بسیار فشرده رصدگران دیگری نیز در جمع بهترینها بودند، گرچه با اندکی اختلاف در جمع برگزیدگان قرار نگرفتند اما همه بیش از ۱۰۰ امتیاز رصدی کسب کردند که نشان از تجربه رصدی، دانش قابل تقدیر آنها داشت: علی ترکمان و رامین ذوالفقاریان (همدان)،
ندا قاسمی و سپیده سلمانیان (شاهرود و بسطام)، پویا ابوطالبیان (اصفهان)، سیده نرجس موسوی و سپیده هوشیار (سعادتشهر)، فهیمه بدرقه و مهران صالح (سمنان)، پدرام ربیعی و جواد اشراقی (تهران).
در مجموع نگاهی آماری به شرکتکنندگان در رقابت مسیه افق امیدوارکننده از رشد نجوم آماتوری در ایران نشان میدهد. از حدود ۱۲۰ شرکتکننده ۷۵ درصد از شهرهای مختلف ایران و ۲۵ درصد از تهران بودند که رشد چشمگیری در شرکت رصدگران از شهرهای جدید از سراسر ایران و شمار بیشتر رصدگران غیر تهرانی دیده میشود. حدود نیمی از شرکتکنندگان دانش آموز و نیم دیگر دانشجو، فارغ التحصیل و بزرگسال بودند. کم سنترین شرکت کننده ۱۴ سال و مسنترین ۴۵ سن داشت. افزایش شمار شرکتکنندکان بزرگسال در این رقابت تا حدود نشان از افزایش متوسط سن علاقه به نجوم در ایران و به بیان دیگر رشد علاقه به نجوم در سنین بالاتر از دانشآموزی دارد. حدود ۳۵ درصد خانمها و ۶۵ درصد آقایان بودند. شرکتکنندگان از حدود ۳۰ شهر مختلف بودند: تهران (۳۵ نفر)، کرج (۸)، همدان (۷)، سعادتشهر (پاسارگاد ۷)، مشهد (۴)، تبریز (۴)، شاهرود (۴)، زنجان (۴)، خرمآباد (۴)، شاهینشهر (۴)، ری(۳)، یزد (۳)، بابل (۲)، سیرجان (۲)، قزوین(۲)، کرمانشاه(۲)، سمنان (۲)، قم (۲)، اراک (۲)، بروجرد (۲)، کرمان (۲)، ورامین(۲)، اصفهان (۱)، شیراز (۱)، نیشابور (۱)، سبزوار (۱)، تربت حیدیریه (۱)، بسطام (۱)، بندرماهشهر (۱)
در مجموع حدود ۸۰ اپتیک رصدی برای رقابت استفاده شد که ۶۵ درصد تلسکوپ و ۳۵ درصد دوربین دوچشمی بود. تلسکوپها در اندازهّهای ۳ تا ۱۲ اینچ و دوچشمیها در اندازههای ۶۰*۲۰ تا ۱۰۰*۲۵ بودند. بیشترین تعداد تلسکوپها متعلق به تلسکوپهای دابسونی ۸ تا ۱۰ اینچ نیوتنی و فراوانترین نوع دوچشمیهای ثبت شده نیز ۷۰*۱۵
بود. ۷ تلسکوپ نیز برای شرکت در رده ابزارهای الکترونیک ثبت شده بودند.
در انتهای مراسم و پیش از آنکه کاظم کوکرم برنامه های دوره بعدی رقابت صوفی (شهریور ۱۳۸۶) و رقابت مسیه (بهار ۱۳۸۷) را اعلام کند، سیاوش صفاریان پور، در سخنان کوتاهی، به حاضران اطلاع داد که بابک امین تفرشی ، آغازگر برگزاری رقابت مسیه و دبیر ۷ دوره برگزاری آن مسئولیت خود را به گروه دیگری واگذار کرده است تا خون تازه ای در این رقابت جاری شود و ایده های تازه در آن مطرح شود. لوح ویژه ای به این مناسبت آماده شده بود که پس از قرایت متن آن از سوی دکتر قنبری به وی تقدیم شد تا از زحمات ۷ ساله وی تقدیر گردد. پس از آن بود که به پیشنهاد پورنگ پورحسینی ، همه حاضران با همدیگر به خواندن سرود ای ایران پرداختند تا تمام خاطرات خوب شبهای رصدی و سفرهای طولانی در دشت ها و کوهها و جنکل های سرزمین مادری در یادها زنده شود.
بدین ترتیب گروه راهی تهران شدند. در پشت سر گروه و در میانه کویر ، اما قصر بهرام هنوز با قامت برافراشته ایستاده است و نگران به آینده می نگرد . نگران از تخریب طبیعت و نگران از اینکه مبادا که زیباییهای وطن فراموش شود. سنگهای کهن این مجموعه اما خاطراتی را دل خود ثبت کرده است و خاطره گروهی که شبی را با هم و در کنار هم و به بهانه زیباییهای آسمان گردهم آمده بودند تا با نگاه به آسمان، زمین را فراموش کنند. کسی چه میداند شاید ما نیز جزیی از خاطرات نقش بسته در دل این سنگها باشیم و سالها بعد
شاید روزی برای رهگذری که از آ ن میگذرد و سر بر دیوار آن میگذارد زمزمه کنند که در ابتدای هزاره سوم میلادی و دقیقا از همان سالی که جهان سال ۲۰۰۰ را جشن گرفت من شاهد گروهی بودم که هر سال برای دیدار با آسمان از سراسر ایران به دیدار من می آمدند و شکوه طبیعت و آسمان دلهای تشنه آنها را سیراب کرد.
برای اطلاعات بیشتر درباره رقابت مسیه ایران نگاه کنید به وبگاه انجمن نجوم ایران - شاخه آماتوری به نشانی Asiac.ir
همین طور در خبر منتشر شده پیش از برنامه اطلاعات کاملی را درباره شرکتکنندگان، داوران و نحوه برگزاری و اجرام مورد نظری که رصدگران میبایست در طول شب میدیدند، می یابید.
برای دیدن تصاویر بیشتر از این برنامه گالری عکس منتشر شده در وبگاه انجمن نجوم ایران- شاخه آماتوری را ببینید.
درباره رقابت مسیه و اجرام رصدی در چندین شماره ماهنامه نجوم مطالبی نوشته شده است از جمله دو مقاله راهنمای رقابت مسیه در نجوم ۱۱۲و نجوم ۱۴۴-۱۴۵. همین طور در شماره ۱۵۹ نجوم گزارش کامل رقابت مسیه ششم را بخوانید
*****
منبع : سایت رسمی مجله ی نجوم
هر کجا هستم باشم
آسمــــــــان مال من است
*****
عکس از سایت شاخه ی آماتوری انجمن نجوم ایران
سازمان فضایی ایران به منظور تشویق به ترویج دانش و فناوری فضایی و با هدف برگزاری جشنی با شکوهتر در روز جهانی نجوم، اولین جشنواره وبسایتها و وبلاگهای فضایی را برگزار میکند.
از کلیه مدیران وبسایتها و یا وبلاگهایی که محتوای نشریه الکترونیکی آنها شامل مضامین فضایی و نجومی است دعوت میشود حداکثر تا تاریخ 15 فروردین 1386، با تکمیل فرم درخواست در سایت سازمان فضایی ایران نسبت به ثبتنام جهت شرکت در مسابقه اقدام فرمایند.
تمام کسانی که با نجوم و آرایش فضایی زمین و خورشید آشنا هستند، می دانند که زمین در اول دیماه هر سال به نقطه انقلاب زمستانی خود می رسد. نقطه ای که در آن، ناظران نیمکره شمالی دارای کوتاهترین روز و بلندترین شب سال بوده و بر عکس در نیمکره جنوبی بلندترین روز سال اتفاق می افتد.
اما باید توجه داشت که در این شب همه ناظران نیم کره شمالی دارای طول شب یکسان نیستند. در استوا طول شب و روز برابر و مساوی با 12 ساعت است و هرچه به طرف قطب می رویم طول شب یلدا افزایش می یابد. بطوریکه با یک محاسبه ساده می توان به نتایج زیر رسید:
نام شهر |
کشور |
طول شب یلدا |
مکه |
عربستان |
13 ساعت و 18 دقیقه |
مدینه |
عربستان |
13 ساعت و 32 دقیقه |
چابهار |
ایران |
13 ساعت و 36 دقیقه |
یزد |
ایران |
14 ساعت و 5 دقیقه |
اصفهان |
ایران |
14 ساعت و 9 دقیقه |
تهران |
ایران |
14 ساعت و 26 دقیقه |
مشهد |
ایران |
14 ساعت و 29 دقیقه |
تبریز |
ایران |
14 ساعت و 39 دقیقه |
برلین |
آلمان |
15 ساعت و 36 دقیقه |
پاریس |
فرانسه |
15 ساعت و 59 دقیقه |
لندن |
انگلیس |
16 ساعت و 25 دقیقه |
مسکو |
روسیه |
17ساعت و 17 دقیقه |
استکهلم |
سوئد |
18 ساعت و 18 دقیقه |
هلسنکی |
فندلاند |
18 ساعت و 35 دقیقه |
ریکجاویک |
ایسلند |
20 ساعت و 31 دقیقه |
لولیا |
سوئد |
21 ساعت و 44 دقیقه |
همانطور که در جدول فوق مشاهده می شود، شب یلدا برای بعضی کشورها مشکلات زیادی را بوجود می آورد. مثلا در پایتخت سوئد، خورشید ساعت 8 و 55 دقیقه طلوع و ساعت 14 و 37 دقیقه غروب خواهد کرد. یعنی طول روز تنها 5 ساعت و 42 دقیقه است و چه زود شب فرا می رسد! البته خورشید هم در این روزها چه کم فروغ است. زیرا در وسط روز به حداکثر ارتفاع خود از افق یعنی حدود 8 درجه می رسد! آیا می توانید تصورش را بکنید؟
ظاهرا پیش از مسیحی شدن رومیان ، یعنی 300 سال پس از زایش عیسی مسیح ، کلیسا جشن تولد مهر را به عنوان زادروز عیسی پذیرفت ، زیرا زمان تولد او دقیقا معلوم نبود . از این روست که تا امروز بابانوئل با لباس و کلاه موبدان ظاهر میشود و درخت سرو و ستارهای در بالای آنهم یادگار مهریهاست . جالب اینجا است که یلدا کلمهای است سریانی بهمعنای تولد و به گفته ابوریحان بیرونی آنرا " شبزادان " ترجمه کردهاند . آیین شب یلدا یا شب چله ، خوردن آجیل مخصوص ، هندوانه ، انار و شیرینی و میوههای گوناگون است که همه جنبههای نمادی دارند و نشانه برکت ، تندرستی ، فراوانی و شادکامی هستند . در این شب هم مثل جشن تیرگان فال گرفتن کتاب حافظ مرسوم است . و حاضرین با انتخاب و شکستن گردو از روی پوکی و یا پری آن ، آینده گویی میکنند .
منبع: آسمان پارس
روابط عمومی
سازمان فضایی ایران
*****
منبع: سازمان فضـــایی ایـــــران