زهره و زحل در کنار هم

 

منظره افق غربی،‌شامگاه دهم تیر ماه

این شبها پس از غروب خورشید، سیاره پرفروغ زهره از قدر ۳/۴- در آسمان غربی و در مرز دو صورت فلکی خرچنگ و اسد (شیر) می درخشد. همچنین در سمت شمال زهره، «ستاره» پرفروغ دیگری از قدر ۵/۰ دیده می شود. 

اگر تلسکوپتان را به سمت ستاره کم نورتر نشانه بروید، در میدان دید، ارباب حلقه‌های منظومه شمسی، زحل، دیده می شود.

فاصله ظاهری این دو سیاره نسبت به یکدیگر هر شب کمتر می شود. که حداقل این فاصله را می توان، شامگاه دهم تیر، بلافاصله پس از غروب خورشید شاهد بود. این مقارنه بسیار زیبا در ساعت ۲۰:۱۵ به اوج خود می رسد و تا زمان غروب آن دو که دقایقی پیش از ساعت ۲۲ است ادامه دارد. در این شب فاصله این دو از هم حدود ۴۱ دقیقه قوس خواهد بود. اگر با تلسکوپی با بزرگنمایی نسبتا کم و میدان دید حدود یک درجه به این منظره بدیع نگاه کنید، می توانید سیاره درخشان زهره را در حالت هلال پهن و به قطر زاویه‌ای حدود ۳۲ ثانیه قوس در کنار سیاره طوق بر گردن منظومه شمسی به قطر زاویه‌ای با همین حدود (با احتساب حلقه‌ها حدود ۳۴ ثانیه قوس و قطر ۱۷ ثانیه قوس بدون حلقه‌ها) ببینید.

 

شبیه‌سازی منظره تلسکوپی زهره و زحل در شامگاه ۱۰ تیر۱۳۸۶

جالب است که در این هنگام با تلسکو‍پهای کوچک بزرگترین قمر زحل، تیتان، نیز در حدود فاصله ۵/۲ دقیقه قوس زحل دیده می‌شود با تلسکوپهای بزرگتر شاید بتوان چند قمر دیگر را نیز با تاریک شدن آسمان و پیش از فرو رفتن زحل و زهره در غبار افق دید.  

 

در نگاه با چشم  یا با دوچشمی‌های کوچک با میدان دید باز ستاره قلب الاسد نیز در شمال شرق آن دو و در فاصله زاویه‌ای حدود ۶ درجه‌ای (بالا چپ) به نظاره این مقارنه نشسته است.

 

در شبهای پس از دهم تیر منظره مقارنه آن دو دیدنی است به طوری که در شب ۱۱ تیر حدود ۱ درجه، شب ۱۲ تیر حدود ۵/۱ درجه، شب ۱۳ تیر حدود ۲ درجه،  در شب ۱۴ تیر حدود ۵/۲ درجه و شب ۱۵ تیر حدود ۳ درجه فاصله دارند و کماکان در میدان دید دوچشمی‌های بزرگ نیز کنار هم دیده می‌شوند. با دور شدن آنها زهره به قلب الاسد نزدیک می‌شود و مثلث کشیده زیبای زحل، زهره، و قلب الاسد پدید می‌آید. سپس با فرا رسیدن آغاز ماه قمری در روزهای پایانی تیر مناظر دل انگیز حضور در جمع این سه دیده خواهد شد.  

 

مقارنه ۴۱ دقیقه قوسی زهره و زحل در شامگاه ۱۱ تیر بهترین مقارنه آن دو تا زمان مقارنه استثنایی مرداد ۱۳۸۷ میان این دو سیاره است که آن دو به ۱۳ دقیقه قوسی یکدیگر می‌رساند،‌ پدیده‌ای کم نظیر که تا دی سال ۱۳۹۵ (۹ ژانویه ۲۰۱۶) رکورد نزدیکی این مقارنه شکسته نخواهد شد. با وجود این، مقارنه ۱۱ تیر امسال از نظر بصری به علت بزرگی زاویه‌ای زهره و شکل هلال مانند آن زیبایی خاص و برگزیده‌ای دارد.

 

*****

 

منبع : سایت رسمی مجله ی نجوم