همزاد آسمانی زمین کشف شد

اخترشناسان موفق شده‌اند شبیه‌ترین سیاره زمین‌مانند را خارج از منظومه شمسی کشف کنند. این سیاره که هم‌زاد زمین نام گرفته است، تنها 50درصد از زمین بزرگ‌تر است و آب مایع در سطحش جریان دارد. گروهی از اخترشناسان سوییسی، فرانسوی و پرتقالی با استفاده از تلسکوپ 3.6 متری رصدخانه جنوبی اروپا توانستند این ابرزمین را که نزدیک به پنج برابر زمین سنگینی دارد، در حال دوران به دور یک کوتوله‌سرخ بیابند. این کوتوله سرخ مدتها پیش کشف شده بود و پیش‌ازاین سیاره‌ای نپتون‌مانند در اطراف آن پیدا شده بود.علاوه براین سیاره و ابر زمین کشف شده، نشانه‌هایی نسبتا قوی از حضور سیاره‌ای سوم با جرم هشت برابر جرم زمین نیز در رصدهای جدید دیده شده است.

   

این ابرزمین، کوچک‌ترین سیاره‌ای است که تاکنون در خارج از مرزهای منظومه شمسی یافت شده است و هر 13سال یک‌بار به‌دور کوتوله‌سرخ دوران می‌کند. فاصله این سیاره با ستاره مرکزی خود 14بار از شعاع مداری زمین کمتر است، اما کوتوله سرخ که گلیس581 نام دارد، به‌مراتب از خورشید کوچک‌تر و کم‌نورتر است و به‌همین دلیل، این ابرزمین در کمربند حیات این ستاره قرار گرفته است، جایی‌که آب می‌تواند به حالت مایع در این سیاره وجود داشته باشد.

استفان اودری، اخترشناس رصدخانه ژنو در سوییس و از کاشفان این سیاره می‌گوید: تخمین زده‌ایم دمای سطح این سیاره بین صفر تا 40 درجه سانتی‌گراد است و بنابراین آب مایع می‌تواند وجود داشته باشد. از سوی دیگر، شعاع این سیاره تنها 1.5 برابر شعاع زمین است و پیش‌بینی می‌شود همانند زمین، سنگی و مملو از اقیانوس باشد.

خاویر دل‌فوسه، اخترشناس رصدخانه گرینوبل در فرانسه و از کاشفان همزاد زمین معتقد است دما و فاصله نسبتا نزدیک این سیاره به زمین، آن‌را به بهترین هدف احتمالی برای ماموریت‌های فضایی جستجوگر حیات فرازمینی تبدیل کرده است. در نقشه گنج جهان، می‌توان محل این ستاره را با X نشانه‌گذاری کرد.

ستاره مادر، گلیس581، در میان یکصد ستاره نزدیک به خورشید است و با فاصله 20.5 سال‌نوری از زمین در صورت‌فلکی میزان واقع است. این ستاره تنها 30درصد خورشید سنگینی دارد و 50بار از آن کم‌نورتر است.  جالب است که کوتوله‌های سرخ فراوان‌ترین ستارگان کهکشان راه‌شیری هستند! هشتاد ستاره از نزدیک‌ترین همسایگان خورشید به‌این دسته تعلق دارند.

خاویر بون‌فیلس، دیگر عضو این گروه تحقیقاتی که در دانشگاه لیسبون فعالیت دارد، می‌گوید: کوتوله‌های سرخ بهترین هدف برای جستجوی سیارات کم‌جرم و دارای آب مایع  هستند. این ستارگان نور کمتری از خود ساطع می‌کنند و بنابراین کمربند حیات به‌مراتب به ستاره مرکزی نزدیک‌تر است. چنین سیاراتی را می‌توان به‌سادگی به روش سرعت شعاعی که موفق‌ترین روش در شکار سیارات فراخورشیدی است، شناسایی کرد.

دو سال پیش، این گروه توانست سیاره 15بار سنگین‌تر از زمین را در اطراف این کوتوله سرخ کشف‌کند، این سیاره که شباهت زیادی به نپتون دارد، هر 5روز و 10ساعت یک‌بار به‌دور ستاره مرکزی دوران می‌کند. آن‌زمان هم اخترشناسان نشانه‌هایی دال بر وجود سیاره‌ای دیگر در این منظومه یافته بودند، اما این‌بار با اندازه‌گیری‌های جدیدتر نه‌تنها توانستند این ابرزمین را شناسایی کنند، بلکه علایمی واضح از حضور سیاره‌ای دیگر با 8 برابر جرم زمین که هر 84 روز گردش خود را کامل می‌کند، بدست آورند.

اما عامل موفقیت این گروه در یافتن همزاد زمین، توانایی‌های منحصربه‌فرد هارپس، حسگر پیشرفته تلسکوپ 3.6 متری رصدخانه اروپا است که به جستجوگر بسیار دقیق سیارات به‌شیوه سرعت شعاعی نیز مشهور است. این ابزار حتی توانایی اندازه‌گیری سرعت‌هایی کم‌تر از 1 متر بر ثانیه (3.6 کیلومتر بر ساعت) را نیز دارا است.